We doen het allemaal, zonder ons er direct van bewust te zijn; het toepassen van selectieve perceptie. Maar wat is selectieve perceptie nu eigenlijk en hoe kunnen we dit proces eventueel zelf beïnvloeden? We vertellen het je in dit artikel en wat je er mee kunt.
Ordenen en verwerken van prikkels
Ons brein filtert de hele dag door geluiden, indrukken en prikkels. Dit is een noodzakelijk iets, aangezien vele indrukken volstrekt nodeloze informatie bevatten en ons brein compleet overprikkelt zou raken, waardoor we voor ons belangrijke informatie niet meer kunnen waarnemen.
Teveel prikkels? Dan word je prikkelbaar
Veel mensen herkennen het vast wel: na een vermoeiende dag, waarbij je veel (nieuwe) indrukken hebt opgedaan, kun je jezelf afgepeigerd voelen. Geestelijk voel je jezelf niet meer in staat ingewikkelde materie tot je te nemen en je ploft neer op de bank om naar de TV te staren. Je batterij is op. Slapen is het enige middel wat de batterij weer oplaadt. Vooral veel nieuwe indrukken verwerken (tijdens lange reisdagen, of tijdens een inwerkperiode) doen een aanslag op je energiepeil en maken je letterlijk prikkelbaar.
Gelukkig, selectieve perceptie helpt!
Gelukkig past ons brein selectieve perceptie toe. Het brein filtert alle inkomende informatie en zorgt ervoor dat hetgeen we horen of zien wel of niet wordt waargenomen. Daar waar onze focus ligt wordt vooral waargenomen en ruis wordt weg gefilterd.
Dit wil echter niet zeggen dat ‘ruis’ nooit wordt waargenomen. Een druppelende kraan kan ontzettend irritant zijn; de irritatie zit ‘m vooral in ritmische geluid van de vallende waterdruppel, die teveel de aandacht afleid en de focus overneemt; onuitstaanbaar, want die kraan hoort dit niet te doen!
Focus en selectieve perceptie
Met onze focus is iets heel bijzonders aan de hand. Zodra iets ons bezighoudt zien we het opeens overal om ons heen. Voorbeelden te over, zoals het kopen van een huis, het nemen van een hond, of proberen zwanger te raken. Ineens zien we overal honden, koopwoningen, of zwangere vrouwen! Ons brein heeft de focus opgepakt en nu pas valt het je op hoeveel zwangere vrouwen of vrouwen met kinderwagens er rondlopen.
Het lijkt bijna een signaal wat op jou is afgestemd. Maar schijn bedriegt; door je nieuwe focus vallen dingen je nu pas op die je eerder nooit waren opgevallen. Het is dus maar net door welke bril je naar de wereld om je heen kijkt. Onze focus helpt ons sneller ons doel te bereiken en kan dus bijzonder nuttig zijn.
Zonnige, of donkere bril?
Onze focus beïnvloed dus onze selectieve perceptie. Maar ook onze overtuigingen hebben een sterke invloed. Zoals gezegd; de bril waardoor wij naar de wereld kijken, beïnvloedt onze selectieve perceptie. Onderdeel van die bril zijn onze overtuigingen.
Wanneer we door een zonnige, rooskleurige bril kijken, zien we de zaken positiever en signaleren we vooral positieve waarnemingen.
De wereld door een rooskleurige bril
Een voorbeeld. Iedereen die je tegenkomt lijkt je vriendelijk gezind. Mensen knopen een praatje aan, winkelpersoneel is vriendelijk. Op reclamezuilen zie je lachende gezichten. Je oog valt op prachtige bloemen bij een bloemenkraam en één bloempje doet je aan vroeger denken. Goed gemutst ga je verder op pad.
Jouw overtuiging is dat je eigenlijk altijd wel goed overweg kunt met anderen en dat de meeste mensen jou een aardig persoon vinden. Door deze overtuiging is jouw perceptie niet gefocust op het tegendeel. Het tegendeel zal je dus niet tot nauwelijks waarnemen, waardoor jouw overtuiging nog meer versterkt raakt.
Donkere bril
Andersom werkt dit precies hetzelfde. Zien we de wereld door een donkere bril, dan nemen we vooral het negatieve waar. Zoals men overtuigd kan zijn dat anderen hen niet interessant vinden bijvoorbeeld. Deze overtuiging zorgt ervoor dat je selectief alleen vermeende negatieve reacties op jouzelf waarneemt, in interactie met anderen. Mensen vragen nooit door als jij iets vertelt. Er vallen stiltes. Men vindt jou dus oninteressant. Telkens weer valt het je op. Ja: logisch, als daar jou focus op ligt, dan wordt ook deze negatieve overtuiging telkens meer en meer gevoed.
Overtuigingen en focus beïnvloeden
Dwing jezelf na te denken over positieve vragen. Stel jezelf daadwerkelijk vragen, waar je daadwerkelijk antwoord op moet geven. Probeer vragen te beantwoorden die haaks staan op je negatieve focus en overtuigingen. Doe dit iedere dag, zo kun je een andere mindset creëren voor jezelf. Heb je hulp hierbij nodig, vraag dan aan je huisarts om een doorverwijzing naar een coach.